Steden in Nederland zullen de komende jaren sterk blijven groeien. Kunnen we voldoende volume toevoegen binnen de stadsgrenzen of gaan we de randen weer opzoeken? En hoe gaan we om met de spanningen die dit oplevert?

Als ik door de stad loop, heb ik vaak dat liedje over ‘15 miljoen mensen, op dat hele kleine stukje aarde’ in mijn hoofd. ‘Nou’, denk ik dan, ‘inmiddels zijn het er al 17 miljoen en straks nog veel meer.’ Ik hou van de stad. Je vindt er op een paar vierkante kilometer alles wat een mens zich kan wensen: sport, ontspanning, cultuur, winkels, scholen. En ik ben niet de enige: de wereld verstedelijkt in hoog tempo. In 1800 was er nog geen stad ter wereld die meer dan 1 miljoen inwoners telde. In 2030 zijn er volgende de Verenigde Naties 41 megasteden met meer dan 10 miljoen inwoners.

Rek aan de randen

Nederland verstedelijkt ook. De bevolking groeit, ondanks de voorspellingen over bevolkingskrimp van een paar jaar geleden. Er zullen er tot 2030 ongeveer een miljoen mensen bijkomen. Die willen vooral in de stad wonen. Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht tellen in 2030 gemiddeld 15 procent meer inwoners dan in 2015. Maar of de Randstad zich zal ontwikkelen tot één echte megastad valt te betwijfelen. Al jaren zit er weinig rek meer aan de randen.

Drie smaken

Momenteel is inbreiding de trend. Binnen de stadsgrenzen herbestemmen, herontwikkelen. Daarnaast hebben we te maken met demografische ontwikkelingen, naast de groei van de bevolking. We krijgen steeds meer kleine huishoudens, we worden steeds ouder. Als steden willen groeien zijn er volgens mij drie smaken: kleiner, hoger of naar buiten. Alledrie leveren spanningen op. Hoe gaan we daar mee om?

Onderhandelingsplanologie

Ik zie twee ontwikkelingen. Aan de ene kant verharding en aan de andere kant juist meer samenwerking. Veel partijen nemen momenteel vechtposities in, al dan niet opgejut door de achterban. Volgens mij een heilloze weg. Bij SAOZ geloven we meer in de ‘voice of reason.’

Ook daarvan zien we al mooie voorbeelden. Partijen zoeken elkaar op en proberen er buiten de rechtszaal uit te komen. Bemiddeling en onderhandelingsplanologie, waarin de redelijkheid het wint. Uiteindelijk levert dat de grootste winst op.

We zullen het toch samen moeten regelen, hier op dit hele kleine stukje aarde.