Het stelsel van nadeelcompensatie in Nederland is een enorme lappendeken. Je kunt in feite niet eens spreken van een ‘stelsel’. Daar komt- als het aan de overheid ligt- snel veranderingen in. Er zit echter één addertje onder het gras. En die is bijzonder glibberig.

Dat addertje heet Normaal Maatschappelijk Risico (NMR): het deel van de schade dat voor eigen rekening van de ondernemer is. Begrijp me goed: ik ben de eerste die beaamt dat er een helder kader moet komen. In de ene gemeente moet je als ondernemer twee ton zelf dragen, tien kilometer verderop ‘maar’ vijftigduizend euro. En dit is geen theoretisch voorbeeld.

Dat vind ik niet normaal. Er worden twee methoden gehanteerd, en te veel verschillende percentages. Die cocktail leidt tot grote ongelijkheid, onbegrip en verwarring.

De wetgever heeft al vier jaar een wetsvoorstel klaar liggen maar die komt niet van de plank. En dat snap ik dan weer wel. De keuze voor het systeem is nog relatief eenvoudig: het één of het ander. Dat lijkt het drempelsysteem te worden. Maar dan de hamvraag: waar leg je de drempel? En krijg je de percentages ooit gelijkgetrokken?

Ik zeg nee. En het kernwoord hier is: kostenstructuur. Een vaste drempel zal -ondanks dat die op dezelfde grondslag wordt toegepast- tussen verschillende bedrijfstakken andere uitwerkingen hebben. Pas je 10% toe bij een restaurant, dan krijg je een heel andere uitkomst dan 10% bij een herenmodezaak.

Een vaste drempel per bedrijfstak dan? Ook lastig. Want zelfs binnen dezelfde bedrijfstak blijken kostenstructuren niet over een kam te scheren. Conclusie: Het in een te strak maatpak hijsen van deze systematiek werkt niet.

Mijn advies: leg om te beginnen goed uit waarom een vast percentage niet werkt. Probeer vervolgens wel de bandbreedte wat kleiner te maken. Een percentage van 8% lijkt in de praktijk goed te werken en is door verschillende grote gemeenten al overgenomen.

Zet die 8% neer als benchmark. Bouw een aantal criteria en momenten in waarop je kunt besluiten iets naar boven of naar beneden af te wijken. Bij bedrijven met een lage kostenstructuur kun je iets omhoog gaan. Bij bedrijven met een hoge kostenstructuur iets naar beneden.

Een strak maatpak zal het nooit worden. Maar op deze manier kun je van die lappendeken wel een comfortabele jas breien die iedereen past.