Met het optrekken van de drempel voor Normaal Maatschappelijk Risico naar 5% en het samenvoegen van planschade en nadeelcompensatie onder één regeling in de Omgevingswet, lijkt alles eenvoudiger te worden. Maar dat is schijn. De veroorzaker betaalt? Niet meer.

De rechtspraak rond het Normaal Maatschappelijk Risico bij planschade heeft zich een aantal jaren moeten ontwikkelen en de drempel bevindt zich momenteel tussen de 2% en 5% van de oude waarde van de woning. Bij een woning van twee ton komt dat neer op een maximaal bedrag van € 10.000,-. Het bedrag tot die 2% ben je sowieso kwijt, maar dat kan dus nu al flink in de papieren lopen.

Eén omgevingswet, één schaderegeling

Bij nadeelcompensatie kon het Normaal Maatschappelijk Risico in het verleden oplopen tot wel 15% van de omzet op jaarbasis. Dat gaat omlaag de laatste jaren, terwijl de drempel bij planschade juist langzaam hoger wordt. Ze groeien naar elkaar toe. En dat is logisch, want zoals het er nu naar uitziet vallen zowel planschade als nadeelcompensatie straks onder dezelfde paraplu: die van de omgevingsschade.

Omgeving krijgt de rekening gepresenteerd

Bij iedere ontwikkeling draagt de omgeving straks de eerste 5% van de schade als het aan minister Schultz ligt. Ongeacht of die ontwikkeling het maatschappelijk belang wel echt dient. In ons land hebben we altijd het beginsel gehad ‘de veroorzaker betaalt.’ Maar dat gaat nu dus niet meer op. De initiatiefnemer heeft de lusten, de rekening voor de ontwikkeling –schade voor omwonenden – kan hij gelegitimeerd bij de omgeving neerleggen. Tot 5% sowieso. Of dat alles eenvoudiger maakt en de snelheid van ontwikkelingen bevordert? Ik zet daar mijn vraagtekens bij.

In het kielzog van die ontwikkeling zie ik de onderhandelingsplanologie ontstaan. Niet zozeer tussen initiatiefnemer en gemeente, maar vooral tussen initiatiefnemer en omgeving. En ook daar heb ik wel een mening over.

Maar dat is voer voor een andere blog.