De omgevingswet komt langzaam dichterbij en werpt zijn schaduw al vooruit. Maar gemeenten, pas op dat je niet te ver op de troepen vooruit gaat lopen. Dat kan zomaar betekenen dat je strandt in het zicht van de haven.

Niet dat ik er ‘s nachts badend in het zweet van wakker schrik, maar toch denk ik bij de naderende Omgevingswet wel eens: hoe krijgen we anderhalve liter in een literpak melk?

Het is ook niet niks:

alle wetgeving op het gebied van ruimtelijke ordening, milieu, leefomgeving en leefbaarheid samenbrengen onder één paraplu. En eigenlijk is het heel dubbel: enerzijds vallen er straks veel méér zaken onder, anderzijds wordt er juist mínder geregeld en vastgelegd.

En dat laatste baart me op dit moment wel echt zorgen.

De wetgeving rondom Ruimtelijke Ordening is al jaren in beweging. En dat is een goede zaak: de wereld verandert en dus de manier waarop we met onze ruimte omgaan ook. De Omgevingswet is de logische volgende stap naar meer organische gebiedsontwikkeling, met voor de gemeenten veel positieve kanten.

Faciliteren vs reguleren

De grootste trendbreuk met de status quo, is dat in het stelsel van de Omgevingswet schade pas ontstaat als de vergunning verleend wordt. En dan ook alleen maar voor het deel waar de ruimere mogelijkheden van het omgevingsplan ook daadwerkelijk benut worden. Maar dat is nu nog niet zo. Minder reguleren en meer faciliteren past bij de veranderende rol van de overheid. Maar dat is pas veilig op het moment dat de Omgevingswet in werking treedt, en geen dag eerder.

Planschade risico’s

Ik zie veel gemeenten die binnen de huidige juridische kaders al ruimer bestemmen. Met de beste bedoelingen: zo kunnen we de overgang naar omgevingsplanologie soepeler laten verlopen. Logisch gedacht, maar pas op: kijk je puur naar het schade-aspect, dan loop je op deze manier gigantische planschaderisico’s.

Er zijn zaken die je nu al best iets losser kunt regelen. Maar laat je daarin adviseren en weet wat je vooruitlopend op de Omgevingswet beter wel maar vooral niet kunt doen. Anders loop je het risico dat je straks kopje onder gaat in de planschadeclaims en … strandt in het zicht van de haven.