Het verleggen van kabels en leidingen leidt steeds vaker tot nadeelcompensatie-claims en conflicten. Waarbij de focus verschuift van economisch naar juridisch. Dat komt heel in het kort vooral doordat het doolhof complexer is geworden en het dus lastiger is je weg te vinden. Als overheid moet je goed voorbereid zijn om niet te verdwalen. SAOZ helpt bij nadeelcompensatie voor kabels en leidingen. 

Onder onze straten, huizen en weilanden, steden en dorpen ligt een ongelofelijk netwerk van kabels en leidingen. Je kunt het zien als de bloedbaan van onze samenleving, een schitterend en fijn afgestemd geheel dat Nederland verbonden, schoon en slim houdt.

Helaas zie ik in dit netwerk ook steeds vaker een ingewikkeld doolhof waarin overheden en kabel- en leidingbeheerders ruziën over het vergoeden van de verleggingskosten van kabels en leidingen. En daar waar wordt geruzied, gedijt de jurist. Dat was ooit anders.

Aardig wat variabelen bij nadeelcompensatie kabels en leidingen
De vergoedingsregeling voor kabels en leidingen is een sterk financieel ingestoken rekenmodel met een redelijk beperkte juridische toets. Maar wel met aardig wat variabelen.

Er is er een onderscheid tussen kabels die langs een ‘openbaar lichaam’ liggen en kabels en leidingen die kruisen. Er is onderscheid tussen de technologische en de juridische levensduur van kabels en leidingen. Tussen natte en droge tracés. En sommige zaken hangen met elkaar samen. Leidingen kunnen bijvoorbeeld deels langsliggend en deels kruisend zijn. Welke kosten reken je toe aan welk tracédeel? Om het nog wat ingewikkelder te maken: belangen van provincie of gemeente kunnen elkaar ook bijten.

Als er verlegd moet worden voor een provinciaal project maar de kabels en leidingen liggen toevallig deels of helemaal op grond van de gemeente, wie moet er dan in actie komen? Klinkt dit ingewikkeld? Wacht, er komt nog meer.

Uiteenlopende belangen
De vergoedingsregelingen zijn inmiddels bijna dertig jaar oud en (op een paar kleine wijzigingen na) niet fundamenteel gewijzigd. Maar de wereld is onherkenbaar veranderd! Niemand had in 1991 een internetaansluiting, om maar een zijstraat te noemen. En wat dacht u van de marktwerking? Vroeger waren alle kabel- en leidingbeheerders overheidseigendom. Met de privatisering zijn de belangen uiteen gaan lopen en is er ook een zelfstandige geldstroom ontstaan. Hoogste tijd dus voor een grondige en fundamentele ‘upgrade’ van die regeling. Maar tot het zover is kunt u als gemeente of provincie op SAOZ rekenen.

Bijzondere omstandigheden
Ik constateer een accentverschuiving van pure schadeberekening naar een meer juridische schadebeoordeling;

• Wanneer en onder welke voorwaarden komen de verleggingskosten nou wel of niet voor vergoeding in aanmerking?
• Welke invloed hebben bepaalde ontwerp- en uitvoeringskeuzes op het recht op een schadevergoeding ?

Wanneer kabel- en leidingbeheerders een verleggingsplan indienen is er meestal sprake van vrije ontwerpkeuze. Maar de meeste regelingen bevatten een clausule waarin iets staat over bijzondere omstandigheden die aanleiding geven om een hogere of lagere schadevergoeding toe te kennen. Vaak hebben deze omstandigheden te maken met het vereiste dat een verlegging moet plaatsvinden tegen de laagst mogelijke maatschappelijke kosten. Tussen deze uitgangspunten zit dus veel lucht en ruimte voor interpretatie. En daar waar kan worden geïnterpreteerd, ontstaat een voedingsbodem voor een verschil van mening en discussie; een juridisch geschil is dan snel geboren.

Kortom: er is meer en meer onduidelijkheid over de juridische kwalificaties van de liggingsregimes en meer onzekerheid over de keuze die kabel- en leidingbeheerders maken om bepaalde technische oplossingen te kiezen.

Het netwerk voldoet niet meer
Het netwerk van het vergoedingssysteem voldoet niet meer. Om vandaag de dag een goed besluit te nemen moet je je als gemeente of provincie veel beter voorbereiden. Je moet je besluit motiveren, klaar zijn om argumenten van de tegenpartij onderbouwd te pareren en weten waar je staat. Laat je daarbij adviseren door een onafhankelijk adviesbureau met financiële én juridische expertise. Laat SAOZ dat nou toevallig zijn …

Meer weten? Neem contact op met Peter van Bragt