Om de Sustainable Development Goals van het Klimaatakkoord in Parijs te halen, moet ook Nederland flink aan de bak met de energietransitie. Na de hausse aan nieuwe windturbines lijken zonneparken nu de wind in de rug te hebben. Op dit moment wordt gewerkt aan plannen voor meer dan 200 nieuwe (en steeds grotere) zonneparken. Maar het is nog pionieren. Wat zijn de ruimtelijke effecten? Het risico op planschade bijvoorbeeld? Op basis van onze ruime ervaring als financieel-juridisch adviseur bij de ontwikkeling van windparken, zetten we onze bevindingen op een rij.

Grootschalige zonneparken lijken de volgende stap te worden in de energietransitie. Een nieuw initiatief, ‘Zonopkaart’, houdt de ontwikkeling van grootschalige zonneparken in Nederland bij en heeft alle parken en plannen op een kaart gezet. Daaruit blijkt onder meer dat er de komende jaren steeds grotere parken worden ontwikkeld. Nu is het grootste zonnepark ruim 30 hectare. Er zijn echter al concrete plannen voor parken van circa 100 hectare en groter. Op dit moment zijn meer dan 200 grootschalige zonneparken van meer dan 1 MWp in ontwikkeling.

Kortom, zonneparken lijken de wind in de rug te hebben. De aanvragen en initiatieven schieten als paddenstoelen uit de grond. Maar niet iedereen die een zonnepark wil beginnen lijkt dat uitsluitend te doen vanuit ideologische overwegingen. Zo was de de afgelopen tijd gedoe rond grondspeculatie verpakt als groene belegging. Het is een jonge markt, er gaat veel gemeenschapsgeld in om -in de vorm van subsidies- en we kunnen nog weinig zeggen over het rendement op langere termijn. Zonnepanelen hebben op dit moment een levensduur van een jaar of twintig, maar de ontwikkelingen gaan heel snel. We weten dus vooral nog heel veel niet.

Gelukkig kunnen we bij SAOZ op basis van onze ervaring met windparken wel iets zinnigs zeggen over de ruimtelijke effecten, de kans dat nabij gelegen vastgoed in waarde daalt en het risico op planschade.

Risicoanalyse zonneparken: een black box?

Zowel initiatiefnemers als gemeenten moeten bij de ontwikkeling van zonneparken weten tot welke prijskaartjes het leidt. Welke risicofactoren zijn er? Van windparken kunnen we inmiddels uittekenen wat de ruimtelijke effecten zijn. Dan hebben we het vooral over de aspecten uitzicht, omgevingskarakteristiek, veiligheid, geluidshinder, slagschaduwhinder, overslag en dergelijke. Kunnen we die één op één kopiëren voor zonneparken? Natuurlijk niet. Laten we enkele verschillen en aandachtspunten eens op een rij zetten.

Geluidshinder en slagschaduwhinder

Zonnepanelen veroorzaken (voor zover nu bekend) geen geluidshinder en ook geen relevante schaduw. Deze factoren zullen dan ook geen grond voor een claim vormen. Ten opzichte van windturbines zijn zonneparken natuurlijk veel lager. Maar denk wel aan lichtschittering. Er bestaat geen wet lichthinder, in tegenstelling tot bij geluidshinder. Ook hier geldt: het is pionieren. Een andere complicerende factor is dat de technologische ontwikkelingen hier heel snel gaan. Er zijn al ‘matte’ zonnepanelen op de markt en over een jaar of tien zitten zonnecollectoren gewoon in onze dakpannen en ramen.

Uitzicht en omgevingskarakteristiek

Hier zien we wel duidelijk een overeenkomst met windparken. Hoe je het ook wendt of keert: een zonnepark verandert de omgeving. Een groene zee van grasland wordt ineens onderbroken door een zwarte vlek vol zonnepanelen. Hoe gaat u om met ingesloten agrariërs die opeens geen onderdeel meer uitmaken van het platteland? Hoe groot is de waardedaling van woningen in het buitengebied? De eigenaren die “speciaal buiten zijn gaan wonen” hebben daar wel een mening over. Als de bestemming van de grond verandert, dan kan dat juridisch nog best wat voeten in aarde hebben. Opletten geblazen dus.

Zonnige toekomst voor zonneparken? 

Risicoanalyse planschade is in de wereld van zonneparken nog best ingewikkelde materie. Gelukkig kunnen we bij SAOZ bogen op onze uitgebreide kennis en expertise met windparken om zowel initiatiefnemers als gemeenten bij te staan in hun plannen voor een zonnige toekomst.

Meer weten over risicoanalyse planschade bij zonneparken? Mail naar info@saoz.nl 

Foto credit: visualhunt.com