Zoals bekend bevat de Wet nadeelcompensatie diverse (procedurele) regelingen over de voorbereiding en afwikkeling van verzoeken om nadeelcompensatie. Tevens is bekend dat de wet voorlopig nog niet in werking zal treden. Desondanks kan het nuttig zijn om nu reeds alvast een nadeelcompensatieverordening vast te stellen.
Voorsorteren op Wet nadeelcompensatie?
Per 1 juli 2013 is het onderdeel schadevergoeding bij onrechtmatige besluiten van de zogenaamde Wet nadeelcompensatie en schadevergoeding bij onrechtmatige besluiten in werking getreden. Het onderdeel nadeelcompensatie (artikelen 4:126 en verder) is evenwel nog niet per genoemde datum van kracht geworden. Een invoeringsdatum is zelfs nog niet bekend, al kan uit de verschillende wandelgangen worden begrepen dat, vanwege de complexiteit van invoerings- en overgangswetgeving, dit nog wel even op zich kan laten wachten.
Wij merken dat ons regelmatig de vraag wordt gesteld wat dit uitstel nu voor de rechtspraktijk betekent en of het niet alsnog verstandig is om alvast te anticiperen op de nieuwe wetgeving. In ons artikel van 25 september 2012 hebben wij al onderzocht welke gevolgen de Wet nadeelcompensatie kan/zal hebben voor de bestaande nadeelcompensatieverordening en –regelingen in het land. In dit artikel gaan wij nader in op de mogelijkheden om, vooruitlopend op de invoering van het onderdeel nadeelcompensatie, in procedurele en/of inhoudelijke zin beleid te formuleren.
Procedurele regelingen
De Wet nadeelcompensatie bevat voornamelijk bepalingen van procedurele aard, gericht op de vormgeving van het advies- en besluitvormingstraject. Het zal in de toekomst niet meer mogelijk zijn om de onderwerpen die reeds in de wet zijn geregeld bij decentrale verordening of procedureregeling te regelen. Dit betekent evenwel niet dat er in het geheel niets (aanvullend) in een verordening kan worden geregeld.
Sterker nog, de wet bepaalt zelfs dat in het geval dat een bestuursorgaan een behandelingsvergoeding wil heffen, dit bij wettelijk voorschrift moet worden geregeld (zie artikel 4:128 Awb). Verder zijn wij van mening dat aanvullende procedurele bepalingen, bijvoorbeeld over de specifieke invulling van de adviesprocedure (zoals eventueel termijnen, het al dan niet regelen van een voorschotmogelijkheid en de wijze waarop een adviseur adviseert) wel mogelijk zullen blijven. Het zal dus in de toekomst, na de invoering van de wet, van belang zijn om een procedurele verordening vast te stellen.
Inhoudelijke regelingen
Op dit moment wordt algemeen aanvaard dat de bovengenoemde verordening uitsluitend procedurele regelingen kan en mag bepalen. Invulling van inhoudelijke normen en criteria bij verordening lijkt, gelet op de systematiek van artikel 4:126 Awb, niet toegestaan. Dit betekent echter niet dat het bestuursorgaan geen enkele mogelijkheid heeft om beleidsmatig invulling te geven aan bijvoorbeeld het belangrijke onderwerp van het normaal maatschappelijk risico.
In tegenstelling tot hetgeen soms nu gebruikelijk is, kan dit in de toekomst alleen niet meer via een verordening. In de toekomst worden allerhande procedurele aspecten met betrekking tot de beoordeling van een verzoek om nadeelcompensatie wettelijk geregeld. De wet biedt beperkte mogelijkheden om aanvullende procedurele bepalingen op te stellen.
Tevens biedt de wet de mogelijkheid om inhoudelijk wetsinterpreterende beleidsregels vast te stellen. De vraag kan worden gesteld, waarom wachten op het moment dat de wet is ingevoerd? Immers, in de praktijk komen, met name de inhoudelijke aspecten, maar ook aspecten van procedurele aard regelmatig al aan de orde. Ten aanzien van bijvoorbeeld het normaal maatschappelijk risico lijkt er geen enkele belemmering te zijn, om niet reeds op dit moment over te gaan tot bijvoorbeeld het vaststellen van een wets-/rechtsinterpreterende beleidsregel.
De invoering van de wet zal te zijner tijd geen invloed hebben op de werking van een dergelijke beleidsregel. Een procedureregeling (in de vorm van een verordening of beleidsregel) daarentegen zal wel worden beïnvloed door de invoering van de wet. Dergelijke procedureverordeningen zullen van rechtswege komen te vervallen en moeten dan daarna opnieuw worden opgesteld en vastgesteld.
Waarom wel nu al regelen?
Het nu (nog) vaststellen van een procedureverordening voor nadeelcompensatie heeft als nadeel dat deze in de toekomst wederom (gewijzigd) moet worden vastgesteld. Dat kan worden aangemerkt als een nadeel, omdat het extra inspanningen met zich meebrengt.
Daartegenover staat dat het bieden van een transparant en voorspelbaar advies- en besluitvormingsproces voor benadeelden ook nu al als voordeel kan worden aangemerkt. Immers, een zorgvuldig voorbereid besluit zal kunnen leiden tot een groter draagvlak voor dit besluit. Zeker met de toegenomen bewustwording ten aanzien van het stelsel van nadeelcompensatie, kan voorsorteren op de invoering van de wet met een procedureverordening verstandig zijn.
Meer weten?! Neem dan contact op met Peter van Bragt.
