Asielzoekers met een verblijfsvergunning hebben recht op reguliere huisvesting. Om de druk op wachtlijsten voor bestaande sociale huurwoningen niet groter te laten worden, gaan gemeenten op zoek naar nieuwe woonlocaties. Met een risicoanalyse planschade kan het maatschappelijk draagvlak voor dergelijke locaties worden vergroot.
Wettelijke plicht
Gemeenten in Nederland zijn wettelijk verplicht elk half jaar een aantal asielzoekers met een verblijfsvergunning, de zogenaamde “statushouders” of “verblijfsgerechtigden”, geschikte woonruimte te bieden. Deze zogenaamde “taakstelling” hangt af van het aantal inwoners van een gemeente en het verwachte aantal verblijfsgerechtigden. De provincie ziet er op toe dat aan de taakstelling wordt voldaan.
Het voornemen van een asielzoekerscentrum leidde op diverse plaatsen tot grote maatschappelijke onrust. Ten aanzien van de huisvesting van statushouders wordt daarom steeds meer gedacht aan een spreiding over meerdere locaties die geschikt zijn voor een relatief kleinschalige opvang van tien of enkele tientallen personen. Dit om het maatschappelijk draagvlak te vergroten en de integratie te bespoedigen.
Geschikte locaties
Verblijfsgerechtigden hebben recht op reguliere huisvesting. Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) bemiddelt bij het zoeken naar de eerste normale woonruimte. Gewoonlijk worden verblijfsgerechtigden ondergebracht in sociale huurwoningen, maar daar waar dit te veel druk legt op de wachtlijsten wordt gezocht naar alternatieve locaties. Te denken valt aan bestaande panden die geschikt kunnen wordt gemaakt voor bewoning of locaties waar (tijdelijke) woningen kunnen worden opgericht.
Een gevolg hiervan is dat vaak de bestemming van de locatie dient te worden gewijzigd. Qua planologische maatregelen kan het gaan om een tijdelijke of permanente afwijking van het bestemmingsplan en/of een geheel nieuwe bestemming (zie ook onze recente nieuwsbrief van 16 december 2015). Van belang is te realiseren dat het weliswaar kan gaan om de tijdelijke huisvesting van personen, maar dat het in planologisch opzicht – behalve bij een tijdelijke afwijking – gaat om een permante nieuwe voorziening.
Bovendien is een tijdelijke afwijking voor bijvoorbeeld 5, 10 jaar of 15 jaar een zodanig lange periode dat ook hiervan een nadelig effect kan uitgaan op de waarde van woningen in de nabije omgeving en kan ook hierdoor dus de nodige ophef ontstaan.
Inspraak en onderzoek
Om maatschappelijke onrust te voorkomen dan wel te beperken is het verstandig inwoners de gelegenheid te bieden mee te praten over locaties die in hun ogen geschikt zijn voor de opvang van asielzoekers met een verblijfsvergunning. In een aantal gemeenten worden daarvoor speciale bijeenkomsten gehouden, zodat inwoners zich betrokken en gehoord voelen en de acceptatie voor een nieuwe locatie wordt vergroot.
Hierbij is voorts van belang onderzoek te laten verrichten naar de mogelijke planschaderisico’s van een benodigde planologische wijziging. In een dergelijk onderzoek wordt immers inzichtelijk gemaakt óf en zo ja welke planologische gevolgen te verwachten zijn van een planologische maatregel én of deze een grondslag zal zijn voor een tegemoetkoming in planschade aan omwonenden.
Meer maatschappelijk draagvlak
Voordelen van een dergelijk onderzoek zijn dat gemeenten op deze wijze aan hun burgers laten zien dat zij zich goed verdiept hebben in de consequenties voor omwonenden en daar dus veel waarde aan hechten, waardoor burgers meer vertrouwen krijgen in de procedure en het maatschappelijk draagvlak voor een doorgaans impopulaire bestemming aanmerkelijk wordt vergroot.
Meer weten?! Neem dan contact op met Yvonne de Looij.
