De “reboot” van het Omgevingsrecht met de Omgevingswet is het perfecte moment om op een andere, moderne manier om te gaan met de mogelijke schaderisico’s van een project. Dat geldt ook nadeelcompensatie.
Veel artikelen, nieuwsberichten of andere bijdragen hebben in deze tijd een relatie met de Omgevingswet die in 2024 van kracht zal worden. Ook deze nieuwsbrief heeft een duidelijk “haakje” met de Omgevingswet, en dan met name met het begrip “participatie”.
Participatie: geen oude wijn in nieuwe zakken maar wel “bekend terrein”
Participatie is uiteraard niet nieuw, want ook nu vindt er vooroverleg plaats, wordt inspraak georganiseerd en worden informatiebijeenkomsten georganiseerd. Participatie bieden is echter geen oude wijn in een nieuwe zak, want de Omgevingswet biedt wel een mooie kans voor initiatiefnemers om nog eens goed te kijken naar het participatieproces. Welke uitgangspunten gelden bij participatie, welke doelen zijn ermee gediend en hoe kan participatie meer zijn dan een verplicht vinkje dat in het procesprotocol moet worden gezet? In dat verband biedt het instrument van de “risicoanalyse nadeelcompensatie” een duidelijke (meer)waarde.
Een risicoanalyse nadeelcompensatie is een instrument waarin, voorafgaand aan een voorgenomen ontwikkeling, een inschatting wordt gemaakt van de mogelijke juridische en financiële schaderisico’s die het gevolg kunnen zijn van de ontwikkeling. Hierbij kan worden gedacht aan een woningbouwontwikkeling (planschade), maar ook aan een voorgenomen dijkverbeteringsproject (nadeelcompensatie).
Risicomanagement: nadenken over de mogelijkheden
Een tot nu toe weinig onderkende functie van een risicoanalyse is de bruikbaarheid daarvan in het participatietraject. Er bestaat enige koudwatervrees om de uitkomsten van een risicoanalyse te betrekken bij de participatie met de omgeving. De reflex is vaak om de financiële kaarten het liefst dicht tegen de borst te houden. De “reboot” van het Omgevingsrecht met de Omgevingswet is echter juist het perfecte moment om op een andere, moderne manier om te gaan met de mogelijke schaderisico’s van een project. Wij zien in ieder geval in bijvoorbeeld windenergieprojecten bemoedigende en positieve resultaten van deze nieuwe aanpak.
Overwinnen van weerstanden door een risicoanalyse nadeelcompensatie
Het is duidelijk dat veranderingen in de omgeving kunnen leiden tot onrust en zelfs weerstand van de omgeving. Deze weerstand kan soms worden herleid tot begrijpelijke vragen over het hoe en waarom van de ontwikkeling en de gemaakte keuzes, maar hebben vaak ook “slechts” betrekking op de vrees van omwonenden voor de gevolgen van de ontwikkeling op de waarde van hun woningen of van ondernemers voor hun bedrijf.
Een gedegen en zorgvuldige risicoanalyse kan deze vrees wegnemen en openingen bieden om eventuele schaderisico’s vooraf en in onderling overleg te regelen. Hiermee kan worden voorkomen dat partijen de loopgraven betrekken, dat er juridische procedures worden aangespannen en bij iedereen hoofd- of buikpijn ontstaat.
Wat kan SAOZ betekenen in het participatietraject?
De rol van SAOZ in het voorbereidings- en participatietraject is niet beperkt tot het, vanuit de onpartijdige en objectieve toepassing van het recht, opstellen van een risicoanalyse. SAOZ kan de uitkomsten ook in een breder (participatie)verband toelichten, reageren op de relevante zienswijzen van belanghebbenden en adviseren over de meest redelijke aanpak.
Meer weten?! Neem dan contact op met Peter van Bragt.
