De onafhankelijkheid van de deskundige blijkt steeds vaker van doorslaggevend belang.
Ontwikkelingen in de rechtspraak
Uit de Afdelingsjurisprudentie blijkt steeds vaker dat strenge eisen worden gesteld aan onafhankelijk en deskundig advies. Zo had de rechtbank Noord-Nederland in de zaak Tytsjerksteradiel (ABRS 17 september 2014, zaaknummer 201311106/1/A1) niet zelfstandig, zonder daarvoor een deskundige in te schakelen, het door haar geconstateerde planologisch nadeel en het door haar geschatte bedrag mogen vaststellen. In twee latere uitspraken waarbij de gemeenten Helmond en Raalte betrokken waren (ABRS 17 december 2014, zaaknummer 201402067/1/A2 resp. ABRS 13 juli 2016, zaaknummer 201507723/1/A2), zijn besluiten over aanvragen om een tegemoetkoming in planschade vernietigd, omdat ten aanzien van de ingeschakelde planschade-adviseurs de schijn van partijdigheid werd aangenomen. Belangrijkste reden hiervoor was dat de adviseurs de betreffende gemeenten in andere procedures als advocaat hadden bijgestaan of geadviseerd.
Slagers en hun eigen vlees?
Naast discussies rondom de persoon van de adviseur constateren wij in onze adviespraktijk ook regelmatig dat gemeenten advies hebben ingewonnen van een onvoldoende deskundige en/of onafhankelijke partij. Zo worden risicoanalyses planschade regelmatig uitgevoerd door stedenbouwkundige bureaus die ook de plannen opstellen of wordt de haalbaarheid van een project op basis van een interne taxatie bepaald, zonder inschakeling van een onafhankelijk taxateur. Daar waar de slager zijn eigen vlees keurt loopt men echter het risico van onvoldoende kwaliteit, die pas wordt ontdekt als de beestjes uit het gehakt kruipen.
Stappenplan voor onafhankelijk advies
Bij het voornemen van nieuwe planologische ontwikkelingen is het daarom van belang een zorgvuldige afweging te maken. Zelfs indien men de deskundigheid in huis heeft is het raadzaam een onafhankelijk bureau in te huren.
Om zeker te zijn van onafhankelijke expertise dient te worden gelet op de kernwaarden van een bureau en de daarop gebaseerde dienstverlening. Levert een kantoor uitsluitend onafhankelijk advies of hebben zij twee “petten”? De ene als onafhankelijk adviseur en de andere als belangenbehartiger? Indien het laatste binnen één gemeente plaatsvindt is volgens de Afdelingsjurisprudentie de schijn van partijdigheid al gewekt. Gelet hierop is dus ook van belang na te gaan of een bureau al eerder in de rol van advocaat of partijadviseur heeft opgetreden.
Verder is het verstandig de procedure goed te volgen. Indien er bijvoorbeeld meerdere partijen zijn: hebben de betrokken partijen gelijktijdig een conceptadvies ontvangen?
“Last but not least” kan ook in de Afdelingsjurisprudentie worden geverifieerd of het kantoor al als onafhankelijk wordt aangemerkt of niet.
Kwaliteitsvlees met een lange houdbaarheidsdatum
Zoals na alle voedselschandalen de keuring van vlees is aangescherpt, worden ook aan planschade-adviezen steeds strengere eisen gesteld. Hierbij dient niet alleen de kwaliteit de toets der kritiek te doorstaan, maar blijkt ook de onafhankelijkheid steeds vaker van doorslaggevend belang. Met behulp van de hiervoor omschreven stappen kan gelukkig een kwaliteitsproduct worden verkregen dat uiteindelijk ook de eindstreep haalt.
Meer weten?! Neem dan contact op met Yvonne de Looij.
