De volgorde waarin bij vaststelling van de vergoedbaarheid van planschade bedragen worden afgetrokken op grond van Normaal Maatschappelijke Risico en / of voorzienbaarheid maakt niets uit.
Discussie over de volgorde van voorzienbaarheid en Normaal Maatschappelijk Risico
Sinds de uitspraak ECLI:NL: RVS:2013:1895, ABRS 13-11-2013, Noordenveld, 201205826/1/A2, lijkt de wijze waarop de vergoedbaarheid van planschade wordt beoordeeld een bijzonder punt van discussie. Tot nog toe is het gebruikelijk eerst te beoordelen of schade voorzienbaar is, en wordt vervolgens vastgesteld of – voor zover schade niet voorzienbaar is – die schade ten laste van een aanvrager moet worden gelaten op grond van Normaal Maatschappelijk Risico (NMR).
Twee zelfstandige beoordelingsgrondslagen
Partijen stellen in toenemende mate dat bij de beoordeling van vergoedbaarheid van planschade eerst moet worden beoordeeld of schade ten laste van de aanvrager behoort te blijven op grond van Normaal Maatschappelijk Risico (NMR) en dan pas moet worden beoordeeld of schade voorzienbaar is. Partijen, waaronder de behandelend ambtenaar, dienen hier een mening over te kunnen vormen.
Naar ons oordeel is uit wetgeving én jurisprudentie hooguit af te leiden dat beoordeling van voorzienbaarheid (= risicoaanvaarding) respectievelijk Normaal Maatschappelijk Risico moeten worden gezien als twee zelfstandige beoordelingsgrondslagen. Desondanks wordt in toenemende mate bezwaar of beroep ingesteld tegen de volgorde waarin vergoedbaarheid van planschade wordt beoordeeld.
In een enkel geval leidt dat tot (tussen)vonnissen met de opdracht de volgorde van beoordeling te heroverwegen. Dat dit tijd en geld kost is evident. De vraag is echter of de volgorde van beoordelen werkelijk relevant is voor de uitkomst van het planschadeadvies. Díe vraag wordt zelden gesteld, en als de vraag wordt gesteld, bijvoorbeeld in de conceptfase van een planschadeadvies, wordt er niet altijd adequaat antwoord gegeven.
Met deze nieuwsbrief geven wij aan partijen informatie om de vraag over de volgorde van beoordeling van voorzienbaarheid en normaal maatschappelijk risico te beantwoorden zodat onnodige procedures worden voorkomen.
Vraag over de volgorde is zinledig
De vraag over de volgorde van beoordelen van voorzienbaarheid en normaal maatschappelijk risico (NMR) is zinledig. De volgorde van beoordeling kan immers geen invloed hebben op de vaststelling van het vergoedbare bedrag aan planschade in de conclusie van het planschade advies. Een rekenvoorbeeld maakt dit duidelijk. Stel:
- De totale waarde is € 300.000,-;
- Het nadeel bedraagt € 24.000,-;
- Voorzienbaar is € 15.000,- (aandeel van het eigendom dat is gekocht nadat de mutatie kenbaar was);
- het NMR bedraag € 6.000,- (2% van € 300.000,-).
Methode 1: Wat uiteindelijk voor vergoeding in aanmerking kan komen kan worden bepaald door van het nadeel eerst af te trekken wat voorzienbaar is en dan wat op grond van NMR ten laste van de aanvrager moet worden gelaten.
Vergoedbaar = Nadeel minus Voorzienbaar minus NMR
= 24.000 – 15.000 – 6.000 = € 3000.
Methode 2: Er kan er ook voor worden gekozen om het bedrag dat voor vergoeding in aanmerking kan komen te bepalen door van het nadeel eerst af te trekken wat op grond van NMR ten laste van de aanvrager behoort te blijven en vervolgens het bedrag dat op grond van voorzienbaarheid niet behoeft te worden uitgekeerd af te trekken.
Vergoedbaar = Nadeel minus NMR minus Voorzienbaar
= 24.000 – 6.000 – 15.000 = € 3000.
Manier van taxeren is belangrijk
Duidelijk is dat de uitkomst in het hiervoor gegeven voorbeeld hetzelfde is. Cruciaal is dat in het voorbeeld de schade; het aandeel dat op grond van voorzienbaarheid; en het aandeel dat op grond van NMR ten laste van een aanvrager moet worden gelaten afzonderlijk zijn getaxeerd en uitgedrukt in nominale bedragen.
Bij deze taxaties dient steeds te worden uitgegaan van de planologische situatie. Het is dan ook een pré dat deze taxaties worden uitgevoerd door een planschadeadviseur die in staat is om de planologische situatie en daarbij te beoordelen schadefactoren adequaat te beoordelen en ook zelf in staat is waarden te bepalen gecorrigeerd naar die planologische situatie.
Meer weten? Neem dan contact op met Paulo Schreiber.
