Zoals mogelijk bekend, heeft SAOZ de afgelopen maanden een aantal regiobijeenkomsten georganiseerd. Tijdens deze regiobijeenkomsten is onder meer gesproken over het beoordelen van verzoeken om nadeelcompensatie en de rol die een deskundige bij deze beoordeling kan spelen.
Beoordelingskader verzoeken om nadeelcompensatie
Hoewel wij al een aantal keer hebben geschreven over de nieuwe Wet Nadeelcompensatie die klaar ligt om te worden ingevoerd, zijn op dit moment bij het beoordelen van een verzoek om nadeelcompensatie nog steeds de criteria van toepassing zoals deze in de rechtspraktijk en rechtspraak zijn ontwikkeld.
Deze criteria zijn vaak inhoudelijk van karakter, zoals met betrekking tot het causale verband of het normaal maatschappelijk risico, maar niet zelden zijn in de rechtspraak ook criteria ontwikkeld over procedurele aspecten, zoals de wijze van voorbereiding van het te nemen besluit op het verzoek om nadeelcompensatie en de motivering van dit besluit.
Vereisten aan voorbereiding en besluitvorming
Gelet op het bepaalde in artikel 1.3 van de Algemene wet bestuursrecht moet worden geconcludeerd dat iedere beslissing die door een bestuursorgaan wordt genomen op een verzoek om schadevergoeding ten titel van nadeelcompensatie een beschikking is als bedoeld in het tweede lid van dit artikel. Dit betekent dat automatisch de bepalingen van Afdeling 3.2 van de Algemene wet bestuursrecht van toepassing zijn.
Een besluit moet zorgvuldig worden voorbereid, het bestuursorgaan vergaart dus de nodige kennis omtrent de relevante feiten en de af te wegen belangen en weegt deze belangen op een juiste wijze af. Voorts motiveert het bestuursorgaan de beslissing op een deugdelijke wijze (artikel 3.46 Awb). Dit is – voor de meeste bestuursrechtjuristen en voor de meeste besluiten – gesneden koek.
Toch komt het niet zelden voor dat besluiten op verzoeken om nadeelcompensatie net zo éénregelig zijn als de verzoeken zelf. “Nee u krijgt de schade niet vergoed, want de schade valt onder uw normaal maatschappelijk risico”.
Toenemende relevantie van een deugdelijke voorbereiding en besluitvorming
Hoewel, tot een aantal jaar geleden, nog een zeker begrip kon worden opgebracht voor dergelijke besluiten, kan anno 2013 toch wel worden geconcludeerd dat, zeker met de nieuwe wet op komst, dit soort besluiten niet meer door de beugel kunnen. Niet zo zeer omdat met voorgaand voorbeeld het verzoek wordt afgewezen, maar toch zeker wel omdat het besluit niet deugdelijk is gemotiveerd, en zeer waarschijnlijk niet tot stand is gekomen op basis van een deugdelijke vergaring van de kennis van de feiten en omstandigheden en afweging van de betrokken belangen.
Het juridisch afbreukrisico van een dergelijk besluit (en deze is uiteraard een beetje gechargeerd) is tamelijk groot. Immers, de bestuursrechter is in de regel meer geïnteresseerd in de motivering van het besluit dan in het uiteindelijke dictum van het besluit.
Rol en voordelen van een deskundige
In veel vakgebieden (planschade en onteigening) is de rol van een deskundige en de voordelen die verbonden zijn aan het inschakelen van een deskundige bekend en algemeen bekend.
Een deskundige is immers een onafhankelijke en goed ingelichte extra schakel in het voorbereidings- en besluitvormingsproces die vanuit zijn of haar vakgebied op een objectieve en zakelijke wijze de kennis vergaart die een bestuursorgaan nodig heeft, het bestuursorgaan adviseert over de betrokken belangen en over de wijze waarop deze moeten worden afgewogen. Tot slot biedt het advies van een dergelijke deskundige de motivering voor het te nemen besluit waarnaar door het bestuursorgaan kan worden verwezen.
De voordelen van een deugdelijk voorbereid en gemotiveerd advies blijken ook uit de rechtspraak. Het is immers de standaard overweging van de Afdeling dat het advies van een deskundig mag worden gevolgd door een bestuursorgaan, tenzij concrete aanknopingspunten voor twijfel aan de juistheid of volledigheid ervan naar voren zijn gebracht.
En wat binnen de genoemde bestuursrechtelijke schadegebieden geldt, gaat zeker op bij het beoordelen van een verzoek om nadeelcompensatie. Immers, een verzoek om nadeelcompensatie bestaat naast een juridische beoordeling ook vaak uit een specialistische financiële beoordeling.
Meer weten?! Neem dan contact op met Peter van Bragt.
